بیماری پوکی استخوان

یکی از ریز مغذیهای ضروری در درمان پوکی استخوان كلسیم است. کلسیم بیشترین‌ ماده معدنی تشكیل دهنده بدن می‌باشد كه 99% آن در استخوان‌ها و دندان‌ها است. در شرایط عادی، نسبت كلسیم به فسفر استخوان بصورت دو به یک می‌باشد. بنابراین کلسیم اصلی ترین عنصر در استخوان سازی است.این ماده معدنی علاوه بر اینکه به درمان پوکی استخوان کمک می کند در انتقال پیام‌های عصبی، فعال‌سازی برخی آنزیم‌ها و ترشح هورمونی نیز موثر است. اما فقط كلسیم در تشكیل استخوان و حفظ مقاومت استخوان‌ها مؤثر نبوده و می بایست ریزمغذی‌های ضروری علاوه بركلسیم نیز استفاده شود.
 

ال لیزین در درمان پوکی استخوان

لیزین یک اسیدآمینه ضروری است که به افزایش جذب کلسیم از دستگاه گوارش، نگهداری کلسیم در استخوان ها و تشکیل کلاژن کمک کرده و نیز دفع ادراری کلسیم را کم می کند. از اینرو ال-لیزین جهت حفظ تراکم استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوانجز ریز مغذی‌های ضروری درمان پوکی استخوانبه حساب می آید.

مس

در حدود 200 سال پیش یک پزشک آلمانی، مطلبی را منتشر كرد با این ادعا كه استفاده از مس روند درمان شكستگی استخوان‌ها را بهبود می‌دهد. در سال‌های بعد، شواهد نشان دهنده نقش حیاتی مس در بیوسنتز استخوان و بافت ‌های مربوطه بود. استئوپروز یا پوکی استخوانناشی از كمبود مس، در گونه‌های مختلف حیوانات و انسان به اثبات رسیده است.

منگنز

این عنصر با تاثیر در متابولیسم زیاد بر روی مواد معدنی، سبب بالابردن توده استخوان می شود.

منیزیم در درمان پوکی استخوان

منیزیم نیز چون کلسیم در تشکیل هیدروکسی آپاتیت موثر است. علاوه بر اینکه جذب کلسیم را بالا می برد، با کمک به رسوب کلسیم در مینای دندان از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری می کند. بطوریکه کمبود منیزیم موجب اختلال در ساختار و عملکرد استخوانها می گردد. همچنین این ماده از افت قند خون، ایجاد التهاب‌های خاص و برخی علائم عصبی در دوران یائسگی پیشگیری‌ می نماید بنابراین منیزیم نیز جزء یکی از ریز مغذی‌های ضروری درمان پوکی استخوان محسوب می شود.

روی

روی نیز از اجزای مهم هیدروکسی آپاتیت شمرده می شود و وجود این عنصر جهت فعالیت طبیعی آنزیم آلکالین فسفاتاز اهمیت دارد. بطوریکه کمبود روی سبب کم شدن توده استخوانها می گردد. در میان فراورده های مصنوعی روی، فرم گلوکونات آن بهترین جذب را دارد.

ویتامین D

وجود این ویتامین محلول در چربی جهت بهبود جذب کلسیم و متابولسیم کلسیم و فسفردر بدن اهمیت دارد. در نهایت اینكه، از آنجایی‌كه طبق آمار انتشار یافته 70 تا 80 درصد افراد جامعه ما از فقر شدید یا خفیف ویتامین D رنج می‌برند، پیشنهاد می‌شود تمام زنان پس از سن یائسگی با نظر پزشك، مكمل كلسیم و ویتامین D مصرف نمایند تا از پوکی استخوانجلوگیری کنند.

 آشنا شویم: ویتامین D ویواتیون

سویا

یکی از عوامل برجسته در حفظ مقاومت استخوان‌ها سویا می‌باشد. سویا از دسته ایزوفلاون‌ها بوده و ساختار مشابه استروژن انسانی دارد. از جمله اثرات مثبت سویا: كاهش كلسترول خون، به صورت بالقوه كاهش خطر بیماریهای قلبی و از مهمترین اثرات آن می توان به كنترل پوکی استخواناشاره کرد.

بور

در درمان پوکی استخوان، توجه بسیاری از پزشكان به یك ریزمغذی به نام بور جلب شد! بور ماده ایست كه جهت رشد گیاه لازم است، لذا از این راه به رژیم غذایی انسان راه دارد و در مغزها، میوه‌ها(به خصوص آلو، انگور، آووكادو) و سبزیجات وجود دارد. بور در کم شدن دفع ادراری كلسیم و استفاده بهینه از آن، فعالسازی استرو‍ژن و ویتامین D و در نهایت بهبود عملكرد منیزیم، كلسیم و ویتامین D در بدن نقش دارد. در مورد تاًثیر بور در فعالسازی ویتامین D؛ در یک بررسی بر روی حیوانات مشخص شد، در آنهایی كه در معرض كمبود ویتامین D بودند، خطر جذب مطلوب كلسیم با مصرف مقدار كافی بور تا حدود زیادی برطرف شد.

پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مهم تر از درمان آن است. پوکی استخوان در طی سالیان بروز پیدا می کند و با تغذیه در طی سال های زندگی ارتباط مستقیم دارد. اگر مواد غذایی مناسب استفاده نشود میتواند در آینده منجر به مشکلات استخوانی و پوکی استخوان شود. ریزمغذی ها بسیار موثر در افزایش توده استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان می باشند، بنابراین خوب است بدانید تنها کلسیم و فسفر نیست که در سلامت استخوان ها موثر است بلکه منیزیم وویتامین K، ویتامین C و اسید فولیک برای توده استخوان مفید می باشند.​

پیشگیری از پوکی استخوان

فرد در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی باید سرمایه اولیه استخوانی مناسبی را برای خود فراهم کند و این کار نه تنها با تغذیه بلکه با ورزش و تحرک بدنی و دریافت کافی ویتامین دی از طریق نور خورشید امکان پذیر است. بطوریکه کمبود و نبود هر یک از این موارد نام برده می تواند ابتلای شخص به پوکی استخوان را سرعت بخشد.
در بخش پیشگیری از پوکی استخوان باید مصرف شیر و مواد لبنی مورد توجه قرار بگیرد و تلاش شود که کودکان و نوجوانانی که در حال رشد هستند به میزان کافی شیر و لبنیات مصرف کنند. این واقعیت وجود دارد که هر قدر امروز برای افزایش مصرف شیر در کشور هزینه کنیم، چند برابر آن را طی سال های آینده در حوزه درمان عوارض پوکی استخوان صرفه جویی می کنیم.بنابراین صرف هزینه در این حوزه صرفه اقتصادی دارد. از دیگر مواردی که می بایست در بحث پیشگیری به آن توجه داشت، تنظیم وزن می باشد. چاقی بیش از حد و لاغری مفرط هر دو در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارد.

نقش تغذیه در پیشگیری از پوکی استخوان

برای کاهش وزن باید تحت نظر متخصص بود و رژیم غذایی صحیحی گرفت. رژیم های غذایی سخت برای کاهش وزن سریع، بی تردید کاهش تراکم استخوان را در پی دارد و سلامت استخوانی فرد را تضعیف می کند. از دیگر موارد که خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد،  میزان مصرف کافئین است. افرادی که علاقمند به مصرف قهوه هستند بدانند که مصرف روزانه بیش از ۲فنجان قهوه در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. از طرفی مصرف سبزیجات با برخی مواد غذایی جذب کلسیم را دچار مشکل می کند. اگزالات موجود در برخی سبزیجات یا تانن موجود در چای جذب کلسیم را بر هم میزند. بنابراین بهتر است علاوه بر قرار دادن 1000میلی گرم کلسیم در رژیم غذایی روزانه به انتخاب مواد غذایی و زمان مصرف آن ها هم دقت کنیم.

با مکمل های مناسب پیشگیری از پوکی استخوان آشنا شویم: قرص کلترکس هلث برست

تغذیه در درمان پوکی استخوان

اگر از پیشگیری که بهترین راه مبارزه با پوکی استخوان است بگذریم، در بحث درمان، تغذیه را نمی توان به تنهایی به عنوان یک راهکار درمانی مطرح کرد زیرا پس از ابتلا به پوکی استخوان دارو درمانی اولویت دارد و سپس رژیم غذایی مناسب برای بیمار معرفی می گردد.
باید بدانید فعالیت بدنی برای افرادی که مبتلا به علائم پوکی استخوان شده اند ضروری است البته درست است که آن ها نمی توانند برخی فعالیت های ورزشی را انجام دهند اما می توانند تحت نظر متخصص طب ورزشی فعالیت های بدنی مناسب شرایط خود را انجام دهند.

پوکی استخوان در حقیقت کاهش تراکم استخوان است. فرد مبتلا به  پوکی استخوان  بسیار مستعد شکستگی استخوان می شود، به طوری که گاهی فشارهای کوچک چون خم شدن یا بلند کردن یک وسیله سنگین یا حتی سرفه می تواند باعث شکستگی استخوان شود.استخوان دارای بافت زنده ای است که  منظم بازسازی می شود. بافت های استخوانی قدیمی از بین می روند و بافت های جدید استخوانی جانشین آنها می شوند. استخوان انسان در کودکی ویژگی ارتجاعی و تحمل فشار بالاتری دارد و در طی زمان سفت و محکم می‌شود. این مساله در ۲۰ سالگی، به حد خود می‌رسد و بین ۲۰ تا ۳۵ سالگی، مقاومت استخوان به همان قوت باقی می‌ماند. جریان استخوان سازی در بدن از زمان تولد شروع می شود و به طور متوسط تا حدود ۳۵- ۳۰ سالگی ادامه دارد و از آن پس، رو به کم شدن می رود و در نتیجه بافت استخوانی نازک تر و ضعیف‌تر می گردد.

علائم پوکی استخوان

پوکی استخوان مقاومت استخـوان ها را کم کم  از بین می برد و اصلی ترین عارضه پوکی استخوان، شکستگی است. بیشترین شکستگی در پوکی استخوان، در ناحیه مفصل ران در محل اتصال به لگن و در ستون فقرات که معمولا وزن بدن را تحمل می کنند اتفاق می افتد.شکستگی استخوان در هر سنی دردآور است، شکستگی های ناشی از پوکی استخوان به خصوص در سنین بالاتر جدی‌تر است و حتی می‌تواند کشنده باشد. چنان که در یک فرد سالمند شکستگی ران تا چهار برابر خطر مرگ را بالاتر می برد. شکستگی در ناحیه مچ دست نیز یکی از شکستگی های شایع در مبتلایان به این بیماری می باشد.

بیشتر بدانیم : درمان پوکی استخوان

علل ایجاد کننده پوکی استخوان

1. جنسیت زن
2. سابقه خانوادگی پوکی استخوان
3. سفید پوست بودن
4. لاغری
5. کوتاه قدی
6. یائسگی زودرس
7. دریافت پایین کلسیم
8. عدم تحرک
9. سیگار
10. مصرف بیش از دو نوشیدنی در روز
11. استروئید‌‌‌تراپی طولانی مدت (مانند پردنیزون)
12. مصرف طولانی مدت داروهای ضدتشنج
13. مصرف داروهایی که سبب بروز گیجی می‌شوند
14. هیپرتیروئیدیسم
15. مصرف مقادیر بسیار بالای پروتئین حیوانی
16. مصرف مداوم آنتی اسیدها
17. مصرف بیش از ۲ فنجان قهوه در روز
18. سرب موجود درهوای آلوده‌، اهمیت زیادی در پوکی استخوان دارد. سرب موجود در محیط، در طول زمان در استخوان‌ها تجمع و موجب بروز واکنش‌های شیمیایی در آن‌ها می‌شود و امکان پوکی استخوان را در آینده بالا می برد.
19. مصرف خوراکی‌هایی هم‌چون شکر و مواد خوراکی قنددار مانند نوشابه‌ها و شیرینی‌، میزان جذب کلسیم را کم می کند و مانع جذب کلسیم در روده و ورود آن به خون می‌شوند و به همین دلیل سرعت پوک شدن استخوان و ایجاد پوکی استخوان را بیشتر  می‌کند.